Pracownia Działań Przestrzennych
Studio of Spatial Activities

15.06.2015

Dyscyplinowanie przestrzeni jest obecne w życiu codziennym, w przestrzeni miejskiej – pod postacią chodników, słupków, barierek, krawężników, schodów i podjazdów. To one wyznaczają nasze drogi i tworzą rytuały towarzyszące przemieszczaniu się z punktu A do punktu B. Mają duży wpływ na zakres i jakość wykonywanych przez nas ruchów oraz limitują ich ilość. Mimo ciągłego oddziaływania nie skupiają na sobie uwagi, pozostają zakamuflowane i często zupełnie niezauważone. Jako stały element wizualny i przestrzenny wtapiają się w krajobraz. Zostaliśmy przyzwyczajeni do form, struktur i pozycjonowania dyscyplinujących elementów. Ich rozmieszczenie, kształt, wysokość i twardość stały się częścią nas samych. Nauczyliśmy się je omijać, przeskakiwać lub lekceważyć tworząc swoje ścieżki, wyznaczając własne kierunki.

Przestrzeń sportowa to jawnie i planowo uporządkowany, zrytmizowany i zdyscyplinowany obszar. Jego wygląd jest odzwierciedleniem ściśle określonych, rygorystycznych reguł, które określają zakres działania oraz zachowanie osób, które się na nim znajdują. Podziały występujące na salach treningowych, stadionach i boiskach są wyznaczone przez konkretne funkcje. Na stadionie znajdują się specjalnie zaprojektowane przedmioty, obiekty, urządzenia i przeszkody, które stanowią nierozerwalną całość z ideą danej konkurencji. Pojawiające się linie, kolory i podziały tworzą przestrzeń, która wyznacza określony sposób poruszania się, a tym samym otwarcie wpływają na jej odbiór.

Rozbieg to krótki bieg przed wykonaniem próby sportowej lub ćwiczenia. To część cyklu, w którym technika, prędkość i precyzja są najwyższe. To krótkotrwała mobilizacja sił, wysiłek i moment poprzedzający realizację celu. Wydarzenie przed, nierozerwalnie związane z tym co ma zaraz nastąpić. Metaforyczny rozbieg wykonujemy przed każdym czekającym na nas zadaniem. Jest potrzebny by pokonać czekające wyzwania i przeszkody.

Instalacja przestrzenna Rozbieg to wypadkowa trzech opisanych przeze mnie powyżej elementów. Wykonana z wykładziny dywanowej – materiału, który dobrze znamy, występującego w domach, biurach i bibliotekach. Podłoża wielokrotnie doświadczonego, oswojonego i bezpiecznego. Materiału, który w dużych ilościach występuje także w salach gimnastycznych – otula się nim podłogi i ściany przestrzeni dla bezpieczeństwa ćwiczących zawodników. Charakterystyczną cechą wykładziny jest jej miękkość, szklanka upadająca na podłogę pokrytą wykładziną nie zbije się. Wykładzina chroni ukryte pod nią podłoże i wygłusza dźwięki. Wersja w czerwonym kolorze jest stosowana na całym świecie, szczególnie w podczas ważnych, oficjalnych uroczystości i publicznych przemówień. Jest rozwijana przed politykami, religijnymi przywódcami i gwiazdami kina.

W instalacji Rozbieg wykładzina spełnia swoją podstawową, tradycyjną funkcję – jest użyta po to, żeby ktoś po niej chodził. Wykorzystując łagodny i pokojowy charakter tego tworzywa konstruuję płaskorzeźbę – krajobraz wypełniony dyscyplinującymi i rytmizującymi elementami. Użyta do ich wykonania pianka poliuretanowa, na co dzień wizualnie ukryta, pojawia się w każdym domu w postaci materacy, wypełnień kanap i foteli, charakteryzuje się dużą miękkością i wygodą. W Rozbiegu pianka została użyta w sposób jawny, w swoim naturalnym białym odcieniu tworzy kolejne wzniesienia i przeszkody. Kształtami oraz wysokościami poszczególnych elementów nawiązuję do obiektów przestrzeni publicznej – krawężników, schodów, płyt chodnikowych i podjazdów.

Wykorzystując materiały znane, oswojone i domowe tworzę płaskorzeźbę, na której chodzenie staje się niepewne i trudniejsze, a tym samym uświadomione. Miękkie powierzchnie służą do spania lub do siedzenia. Do chodzenia oczekujemy podłoża o określonej, najlepiej niezmiennej twardości. W Rozbiegu miękkość podłoża oraz jego poziomowy, warstwowy charakter sprawia, że pokojowe w swoim charakterze tworzywa stają się przeszkodami.

Krajobraz o powierzchni 100 metrów kwadratowych odpowiada przestrzeni mojego domu rodzinnego. Operując podłożem w znanym mi metrażu, łamię, wycinam i układam materiały odwołując się do rytmiki, dynamiki oraz kierunków ze sportowych widowisk, ulic i przestrzeni publicznej. 

Mecenasem pracy Rozbieg jest Fabryka Dywanów Agnella S.A.